Sağlıklı Cüzdan, Seyir ve Başarı İçin İstatistik Değil; Analiz Gerekiyor!

Gerçek Yaşam  ve  İstatistik   Bilimi

İstatistik, bir sonuç çıkarmak için verileri yöntemli bir biçimde toplayıp sayı olarak  sunma   disiplinidir.  İstatistik ile  eldeki veriler grafik ve sayı biçiminde değerlendirilerek  sayımlama  yapılır.  İstatistik  matematikden ve   olasılık kuramlarından dayanak  alır. 

Yaşamda hemen  her alanda istatistik bilimi varolanı  kuramsal gösterirken pratiğe bir hayrı olmaz. Çünkü; yaşam  sayılarla  gerçeğe dönüşmüyor.   Gerçek olan yapılandır. Gerçek olan fizik, mekan  ve zamandır. Gerçek ihtiyaçların  karşılanmasıdır.  Yaşamın   gerçeklerinde hal böyle  olunca sayılarla  açlık  giderilmiyor karın doymuyor.

Futbol  ve  İstatistik

Futbolun (1) Durum ve (2) Zaman gibi iki temel değişkeni vardır. Bu iki değişken sayılarla betimlenebilir ama icraata aktaran insan faktörüdür. Dolayısıyla  istatistikle durum  belirlenir  ama  zaman belirlenemez.  Çünkü; zaman bir ölçü  olarak  başlangıcı, süreci  ve  bitişi de gösterir. Bu  betimleme  aslında bir olayın, canlının, ,insanın   ömrünü  gösterir.  Aynı gösteri ölçütleri  bir  futbol maçının   ömrünü de  gösterir.

Bir ömür de  her  şey  sayılara dayalı açıklanamaz. Ömür de beklenmedik   olaylar belirir.  Bu beklenmedik olaylara  bağlamına göre  tepkiler  vermek  gerekir.  Futbol maçı da böyledir. Bir (90+…)  dakikalık sürede birden  çok  an, olay,  konum, durum ve pozisyon vardır.  Her    an birbirinin kopyası olmadığı gibi, icracıları da farklıdır. Bu  nedenle  takımlar,  futbolcular, maçlar  ve hakemler  ile  ilgili   taraftarlık adına  yapılan  gerekçeler  adı  üzerinde taraflı ve duygusaldır.  Matematikten   ve istatistik  biliminden  her anı farklı  oyun için  ikna edici ve doğru açıklamalar beklenemez.

Bunun somut nedenleri  arasında  her maça özgü  ve özel  olan  şu teknik,  taktik ve varyasyonlar gösterilebilir:

- Her  maçın  tarihsel  kesiti farklıdır.

- Her oyun   başka bir   senaryo  içerir.

- Her maç  kendi içinde fiziksel enerji   dolayısıyla dayanıklılık   gerektirir.

- Her maç  zamansal  teknik becerilere dayanır.

- Her   oyun  kadro istikrarı  açısından aynı   oyuncularla bu oyunculara farklı  görevlerin  verilip uygulanmasını öngörür.

- Her maç  durumsal   yarışkanlık planında farklı taktik   planlamalar ister. Bu  duruma   en iyi örnekler olarak süper ligin son iki   maçlarında hem tavanda hem  dipte   gerçekleşen   maç  sonuçları   gösterilebilir.

Bu Oyunda  Fazla  Matematik İyi  Değildir!

Futbolda  fazla istatistik   değerli ama yaşamsal önemde  değildir. Önemli  olan istatistikten medet  beklemeden  sağlıklı  çözümlemeler   yapabilmektir.   Sağlıklı   çözümlemeler  idari  yönetim planını, takımı antrene edecek teknik ekibin  fraksiyonlarını,   futbolcu kadro yapılanmasının  formasyonlarını   gösterir. Tabii  tüm  göstergeler   kulübün  cüzdan sağlığının ve takımın  nasıl    oyun  oynaması gerektiğinin  de  somut ve belirli özel ipuçlarını   verir.

Somut ve belirli  diyorum, çünkü  her   duruma  ve zamana   uygun  uyan bir başarı reçetesi  ve adamı   yoktur.   Şayet olsaydı;

- Başkent’in iki  köklü  camiası olan  Gençlerbirliği  ve  MKE  Ankaragücü  küme düşmezdi.

- DG Sivasspor   7 mağlubiyetle   ligin en az   mağlup olan takımı  olmazdı.

- Kendi   evinde seri mağlubiyetler alan  Fenerbahçe’nin  son iki  haftaya  kadar şampiyonluk   yarışında olmazdı.

- Galatasaray kendi bile inanmadığı şampiyonluğu   bir gol  averajla  kaçırmazdı.

- Beşiktaş teknik kadrosu beş parasız gelen şampiyonluk demezdi

- Memlekette futbolun İstanbul  oligarşisi her dört  maçtan  birini kaybetmezdi (8’er mağlubiyet).

- Geçen  sezonun  şampiyonu  MP Başakşehir küme  düşmekten  son  anda  kurtulamazdı.

- Memlekete  ve lige  yabancı,    yabancı  futbolcular  profesyonel kariyerlerinde  ilk gollerini atma gibi  acayip ve  ucube olan kendi kariyer rekorlarını kıramazdı.

- Süper ligde 358 yabancı, 336 Türk futbolcu forma giyemezdi.

- Yabancı futbolcuların oynama oranı yüzde 64,1, Türk futbolcuların  ise yüzde 35,9 olamazdı.

- En fazla yabancı oynatan Erzurumspor  küme düşmezdi  (24 yabancı futbolcu).

- Erzurum temsilcisi, sezon boyunca 24 yabancı futbolcuya şans tanıdı.

- En fazla   yabancı  futbolcuya  yer  veren Hatayspor  bir  maçta  7  gol yemezdi (TFF, 2021).

Söz  sonunda;

Şayet  süper ligin  sözde süperleri yukarı satırlarda  anılan gariplikleri  yaşayıp, ligde yaşayabiliyorlarsa ne  istatistikle  ne de  bilinçli bilimsel analizledir. Rakiplerinin zayıflıklarındandır. 

Kaynak

TFF (2021).  Süper Lig  Puan  Cetveli. Türkiye Futbol Federasyonu Resmi İnternet Sitesi

İletişim

*Dr.  Öğr. Üyesi
Gazi Üniversitesi,  Gazi Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü  Öğr. Üyesi.

e-posta         : mkara@gazi.edu.tr  

Web         (1): w3.gazi.edu.tr/~mkara 

Web         (2): https://avesis.gazi.edu.tr/mkara         

Facebook  (1): Kirizma

Facebook  (2): Mustafa Karaağaçlı

Twitter         : M_Karaagacli_

İnstagram    : mustafakaraagacli1