Sağlıklı Cüzdan, Seyir ve Başarı İçin İstatistik Değil; Analiz Gerekiyor!

Gerçek Yaşam ve İstatistik Bilimi

İstatistik, bir sonuç çıkarmak için verileri yöntemli bir biçimde toplayıp sayı olarak sunma disiplinidir. İstatistik ile eldeki veriler grafik ve sayı biçiminde değerlendirilerek sayımlama yapılır. İstatistik matematikden ve olasılık kuramlarından dayanak alır.

Yaşamda hemen her alanda istatistik bilimi varolanı kuramsal gösterirken pratiğe bir hayrı olmaz. Çünkü; yaşam sayılarla gerçeğe dönüşmüyor. Gerçek olan yapılandır. Gerçek olan fizik, mekan ve zamandır. Gerçek ihtiyaçların karşılanmasıdır. Yaşamın gerçeklerinde hal böyle olunca sayılarla açlık giderilmiyor karın doymuyor.

Futbol ve İstatistik

Futbolun (1) Durum ve (2) Zaman gibi iki temel değişkeni vardır. Bu iki değişken sayılarla betimlenebilir ama icraata aktaran insan faktörüdür. Dolayısıyla istatistikle durum belirlenir ama zaman belirlenemez. Çünkü; zaman bir ölçü olarak başlangıcı, süreci ve bitişi de gösterir. Bu betimleme aslında bir olayın, canlının, ,insanın ömrünü gösterir. Aynı gösteri ölçütleri bir futbol maçının ömrünü de gösterir.

Bir ömür de her şey sayılara dayalı açıklanamaz. Ömür de beklenmedik olaylar belirir. Bu beklenmedik olaylara bağlamına göre tepkiler vermek gerekir. Futbol maçı da böyledir. Bir (90+…) dakikalık sürede birden çok an, olay, konum, durum ve pozisyon vardır. Her an birbirinin kopyası olmadığı gibi, icracıları da farklıdır. Bu nedenle takımlar, futbolcular, maçlar ve hakemler ile ilgili taraftarlık adına yapılan gerekçeler adı üzerinde taraflı ve duygusaldır. Matematikten ve istatistik biliminden her anı farklı oyun için ikna edici ve doğru açıklamalar beklenemez.

Bunun somut nedenleri arasında her maça özgü ve özel olan şu teknik, taktik ve varyasyonlar gösterilebilir:

- Her maçın tarihsel kesiti farklıdır.

- Her oyun başka bir senaryo içerir.

- Her maç kendi içinde fiziksel enerji dolayısıyla dayanıklılık gerektirir.

- Her maç zamansal teknik becerilere dayanır.

- Her oyun kadro istikrarı açısından aynı oyuncularla bu oyunculara farklı görevlerin verilip uygulanmasını öngörür.

- Her maç durumsal yarışkanlık planında farklı taktik planlamalar ister. Bu duruma en iyi örnekler olarak süper ligin son iki maçlarında hem tavanda hem dipte gerçekleşen maç sonuçları gösterilebilir.

Bu Oyunda Fazla Matematik İyi Değildir!

Futbolda fazla istatistik değerli ama yaşamsal önemde değildir. Önemli olan istatistikten medet beklemeden sağlıklı çözümlemeler yapabilmektir. Sağlıklı çözümlemeler idari yönetim planını, takımı antrene edecek teknik ekibin fraksiyonlarını, futbolcu kadro yapılanmasının formasyonlarını gösterir. Tabii tüm göstergeler kulübün cüzdan sağlığının ve takımın nasıl oyun oynaması gerektiğinin de somut ve belirli özel ipuçlarını verir.

Somut ve belirli diyorum, çünkü her duruma ve zamana uygun uyan bir başarı reçetesi ve adamı yoktur. Şayet olsaydı;

- Başkent’in iki köklü camiası olan Gençlerbirliği ve MKE Ankaragücü küme düşmezdi.

- DG Sivasspor 7 mağlubiyetle ligin en az mağlup olan takımı olmazdı.

- Kendi evinde seri mağlubiyetler alan Fenerbahçe’nin son iki haftaya kadar şampiyonluk yarışında olmazdı.

- Galatasaray kendi bile inanmadığı şampiyonluğu bir gol averajla kaçırmazdı.

- Beşiktaş teknik kadrosu beş parasız gelen şampiyonluk demezdi

- Memlekette futbolun İstanbul oligarşisi her dört maçtan birini kaybetmezdi (8’er mağlubiyet).

- Geçen sezonun şampiyonu MP Başakşehir küme düşmekten son anda kurtulamazdı.

- Memlekete ve lige yabancı, yabancı futbolcular profesyonel kariyerlerinde ilk gollerini atma gibi acayip ve ucube olan kendi kariyer rekorlarını kıramazdı.

- Süper ligde 358 yabancı, 336 Türk futbolcu forma giyemezdi.

- Yabancı futbolcuların oynama oranı yüzde 64,1, Türk futbolcuların ise yüzde 35,9 olamazdı.

- En fazla yabancı oynatan Erzurumspor küme düşmezdi (24 yabancı futbolcu).

- Erzurum temsilcisi, sezon boyunca 24 yabancı futbolcuya şans tanıdı.

- En fazla yabancı futbolcuya yer veren Hatayspor bir maçta 7 gol yemezdi (TFF, 2021).

Söz sonunda;

Şayet süper ligin sözde süperleri yukarı satırlarda anılan gariplikleri yaşayıp, ligde yaşayabiliyorlarsa ne istatistikle ne de bilinçli bilimsel analizledir. Rakiplerinin zayıflıklarındandır.

Kaynak

TFF (2021). Süper Lig Puan Cetveli. Türkiye Futbol Federasyonu Resmi İnternet Sitesi

İletişim

*Dr. Öğr. Üyesi
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü Öğr. Üyesi.

e-posta : mkara@gazi.edu.tr

Web (1): w3.gazi.edu.tr/~mkara

Web (2): https://avesis.gazi.edu.tr/mkara

Facebook (1): Kirizma

Facebook (2): Mustafa Karaağaçlı

Twitter : M_Karaagacli_

İnstagram : mustafakaraagacli1

ETİKETLER: