Memleketin Derbi Hali
Derbi, aynı şehirlerin takımları arasında oynanan maçlardır. Bir maçın derbi olabilmesi için (1)Takım olma ve (2)Aynı şehrin sınırları içinde bulunma koşulları vardır. Gezegende takımlar arasında önemli ve değerli derbiler gözlenir.
Memleket futbolunda derbi maçları konusunda zengin bir birikimimiz var. Başta İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana şehir derbileri hem sportif rekabetleri hem de sosyolojik ve kültürel yaşam biçimlerini spor kamuoyuna sunuyorlar. Bu yapısıyla memleket derbileri Simon Kuper imzalı şu sözü tam teyit ettiriyorlar,
“Futbol asla sadece futbol değildir.”
Hakikaten memleket derbileri başta İstanbul derbileri olmak üzere futbolun sadece oyundan ibaret olmadığını gösteriyor. Zira derbi kültüründe sosyoloji, toplumsal sosyal psikoloji ve ekonomi etkenleri devreye giriyor. Derbilere başka bir hava getiriyor. Çünkü, derbiler futbolun teknik ve taktik özelliklerin yanında kültürel yönlerini de belirginleştiriyor. Zira futbol, sosyo-kültürel ve sosyo-eğlence için toplumsal bir olgu olma özelliğini derbi maçlarında daha da yükseltiyor (Karaağaçlı, 2021).
Memlekette Ses Getiren Derbiler
Türkiye’nin temel derbileri Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş arasında yaşanıyor. Elbette yazının ilk satırlarını oluşturan “aynı şehrin takımları” betimlemesine uyan aynı şehirli çok sayıda takımımız vardır. Ankara derbisi olarak, MKE Ankaragücü ile Gençlerbirliği, İzmir’de Karşıyaka ile Altay, Adana’da Adana Demirspor ile Adanaspor… cennet memleketin diğer gözde derbilerdendir. Bu derbiler gözdedirler çünkü; heyecanları, duyguları, yarışkanlıkları farklı iklimli, havalı, sulu ve karakter zenginlikleri içeren kültürel bağlamlarla doludur.
Güncel Derbinin Etkili Değişkenleri
Durum ve zaman futbolun iki temel değişkenidir. Süper Lig'in 15. haftasında karşılaşacak olan Beşiktaş ile Fenerbahçe maçları bu iki değişken açısından iyi oyuna işaret ediyor.
Saha ve taraftar avantajı derbinin itici gücü olarak Beşiktaş hanesine yazarken; takımların 1, 2 ve 3. bölgeleri geride kalan resmi maçlar ışığında şu fotoğrafları veriyor:
Kaleciler; Beşiktaş’ta kalede Mert Günok derbi deneyiminde Livakoviç’ten önde görünüyor.
Bu sezon Mert Günok 19 resmi maçta 21 golü kalesinde görürken, Livakoviç 14 maçta 18 gole engel olamadı.
Her iki kalecinin son maçlarda maçı çevirdi denilebilecek performansının olmaması da çıkılacak derbideki taraftarlara güven katsayısını düşürüyor.
Defanslar; Beşiktaş ve Fenerbahçe’nin son Avrupa maçlarındaki aldıkları farklı mağlubiyetler her iki takımın da takım savunmalarındaki zaaflarını gösteriyor.
Gerek Beşiktaş gerekse Fenerbahçe maç kadrolarında maça başlayacak ilk 11 için ortak sorun savunma düzenlerinde gözleniyor.
Beşiktaş’ta Onur, Necip, Colley ve Umut dörtlüsü alan savunmasında ve adam paylaşımında sorunlu görünüyor.
Fenerbahçe'de topa hem sert hem de kullanmada ayakları iyi olan Rodrigo Becao’nun yokluğu defans düzenini son beş maçtır bozmuş durumda.
Fenerbahçe'de defansta oyuna başlaması tahmin edilen Osayi-samuel, Djiku, Samet ya da Oosterwolde ve Ferdi tercihleriyle Ferdi dışında güven vermiyor. Defansın arkasına atılan her top ve her yan ortada Fenerbahçe defansı rakiplerine net gol pozisyonları veriyor.
Orta sahalar; bir takımın koşu kalitesi, pres gücü ve top kullanmadaki becerisinin en etkili olması gereken düzeni 2. bölgedir.
Beşiktaş’ta ilk başlayacak 11’de orta saha görevi beklenen Salih, Gedson ve Chamberlain takım savunmasına yardım etmede fizik kalite olarak zorlanıyor ve maçların son 30 dakikasında oyundan düşüyor.
Skor katkısında da Beşiktaş orta alanı kısır gözüküyor.
Fenerbahçe orta sahasında oyuna başlaması beklenen İsmail, Fred, İrfan Can Kahveci ve Szymanski göreceli olarak Beşiktaş’a göre daha formasyonu yüksek gözüküyor. Anılan orta saha diziliminde Fred’in özel bir yer tuttuğunu, Fenerbahçe’nin son Sivasspsor maçı bir daha gösterdi.
Fred basit oynama özelliğiyle top kapma ve kullanmada takımın açık ara en iyisi gözüküyor.
Fenerbahçe orta sahasında çaylak ama usta Szymanski’nin hem oyuna hem de skora katkısı bu maçta da devam ederse ve orta sahada bu sezonun kariyer maçlarını çıkaran İrfan da katkı verirse oyun üstünlüğü Fenerbahçe’ye yazar görünüyor.
Ofansif performanslar; Beşiktaş’ın ofans gücü olarak Cenk ve Aboubakar’dan beklentisi yüksek. Beşiktaş’ın ceza sahasına getirdiği her hızlı top Cenk ve Aboubakar ile Fenerbahçe kalesinde gol girişimi yaratır. Orta sahadan Rebiç desteği de geldiğinde Beşiktaş’ın gol yollarında etkisi artar.
Fenerbahçe’nin 3. Bölgedeki gol planları olan Tadic ve Dzeko işbirliği bu sezon 3-2 kaybedilen Trabzonspor ve Danimarka ekibi Nordsjaelland karşısında alınan 6-1’lik farklı mağlubiyet dışında işe yaramış görünüyor. Anılan ikiliye orta sahadan İrfan ve Szymanski’nin de katkısı olduğunda, Fenerbahçe’e skor katkısı bekleniyor.
Söz Sonu İstatistiklerde
Derbinin ev sahibi Beşiktaş ligde çıktığı 14 maçın 8'ini kazandı, 2'sinde berabere kaldı ve 4'ünden de mağlup ayrıldı. Bu sonuçlarla Beşiktaş 26 puanla averajla 3. sırada yer aldı.
Fenerbahçe ise Süper Lig'de 14 maçta 12 galibiyet aldı. Birer beraberlik ve mağlubiyet yaşayan, Fenerbahçe 37 puan topladı.
Ligde son maçı Kadıköy’de 4-2 skorla Beşiktaş’ın alması da derbide mutlak galibiyetin takım adını söyletemiyor. Ancak; Olağanüstü Kongresi'nde 35. Başkan olan Hasan Arat yönetiminde ilk maçına çıkacak olan Beşiktaş taraftarının da desteği ile Fenerbahçe karşısında galibiyet alarak prestij, moral ve güven kazanmak isterken; Fenerbahçe de Galatasaray’ın Adana Demirspor galibiyetiyle 40 puanla liderliğe yükselmesiyle; Beşiktaş karşısında puan kaybı yaşamak istemiyor.
Spor kamuoyu da derbi heyecanıyla sakatlıksız, hakem hatalarından arınık ve iyi oyun bekliyor.
Kaynaklar
Karaağaçlı, M. (2021). Gezegenin Namlı Derbileri Bağlamında Gelen Derbinin Kafa Karışıklıklarına ve Yumuşak Karınlarına Bakış. www.yurtspor.com. 30.05.2021.
www.tff.com.Süper Lig Puan Cetveli. 09.12 2023.
İletişim
Dr. Öğr. Üyesi, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi, EBB Öğr. Üyesi.
e-posta : mkara@gazi.edu.tr
Web (1): w3.gazi.edu.tr/~mkara
Web (2): https://avesis.gazi.edu.tr/mkara
Web (3): www.yurtspor.com
Web (4): www.mektepligazete.tebeşir
Web (5): www.mektepligazete.bülten
Facebook (1): Kirizma
Facebook (2): Mustafa Karaağaçlı
X : M_Karaagacli_
Instagram : mustafakaraagacli1
